Yöntemi Aşan Bilim

Bu kitabın amacı “problemsiz veya sorunsuzmuş” izlenimi veren ve genelde öyle olduğu peşinen kabul edilen “yöntem” ile yöntem du¨şu¨ncesini, entelektu¨el açıdan anlamlı bir probleme dönu¨ştu¨rerek tartışmaya açmaktır. Arslan’ın Yöntemi Aşan Bilim çalışması doğa bilimlerinde ve sosyal bilimlerde kullanılan yöntemlerin analizini yapma gayesi taşımaz; hedefi “yöntem”in ve yöntem du¨şu¨ncesinin entelektu¨el tarihte aldığı formları belirlemektir. Cevabını aradığı temel sorular ise şunlardır:

• Yöntem ya da yöntemler, herhangi bir toplumsal temelden bağımsız mıdır?
• Batı du¨nyasında ve Tu¨rkiye’de yöntemin, yöntemlerin ya da yöntem du¨şu¨ncesinin sosyolojisini yapmak mu¨mku¨n mu¨du¨r?
• Doğal ve toplumsal du¨nyayı yöntemleri kullanarak inceleriz. Peki yöntemleri inceleyen yöntemler var mıdır?
• Mevcut inceleme-araştırma yöntemlerini, bu yöntemlerin bizzat kendileriyle test ederek doğrulamak ya da yanlışlamak mu¨mku¨n mu¨du¨r?
• Eğer bu sorulara olumlu cevaplar veremeyeceksek özelde bilimsel faaliyeti, genelde ise entelektu¨el araştırmayı mevcut yöntemler dışında dayandırabileceğimiz sağlam bir temel var mıdır?
• Yönteme bağlılığın, yönteme vurgunun veya yönteme inancın kendisinin yöntemlere dayandığını ve bilimsel olduğunu öne su¨rebilir miyiz?